DUURZAAMHEID/
CIRCULARITEIT
(Ver)bouwen biedt een belangrijke kans om duurzame keuzes te maken. Wij als architect en u als opdrachtgever bevinden ons in de positie dat we beslissingen kunnen nemen die een substantiële bijdrage leveren aan een duurzame samenleving.
Wij doordenken al onze voorstellen op het gebied van duurzaamheid en leggen u regelmatig duurzame keuzes voor. Het is een snelgroeiende en veranderde markt en wij doen ons best steeds weer op de hoogte te zijn van de nieuwe afwegingen die er op dit gebied te maken zijn. Samen bepalen we dan welke keuzes wenselijk en haalbaar zijn, als we alle voor u belangrijke aspecten afwegen.
Duurzaamheid is een breed begrip. One Planet Living definieert de volgende aspecten om bij alle keuzes in de maatschappij mee te wegen: Gezondheid en geluk; Fair Trade; Gemeenschap en cultuur; Omgeving en natuur; Waterhuishouding en waterverbruik; Lokale en duurzame voedselproductie; Mobiliteit en transport; Materiaalgebruik; Circulariteit, geen afval; CO2-neutraliteit.
Naast de energie die wij in onze projecten stoppen leveren we ook een bijdrage aan het maatschappelijk debat en aan de bouwpraktijk in onze gemeenschap. John van Dijk is mede-oprichter en voorzitter van de stichting Apeldoorn voorop in Duurzaamheid (AVID) en heeft in de afgelopen tijd deelgenomen aan onder meer de projecten Kerschoten Energie Neutraal (KEN) en Energie Expeditie Apeldoorn (ENEXAP).
Om voor de bouw een goed hanteerbare checklist te krijgen hebben wij, met de stichting Apeldoorn Voorop In Duurzaamheid, een lijst met bouw-specifieke mee te wegen aspecten opgesteld:
Energieverbruik: verwarming, elektraverbruik en licht: energie vormt het grootste deel van de milieubelasting en van de exploitatielast van een gebouw
Materiaalgebruik: circulariteit (Cradle-to-Cradle), vernieuwbare grondstoffen, recyclebaarheid, vermijden van afval
Gezondheid: CO2-gehalte in de binnenlucht, stof, stank, allergie, hygiëne, veiligheid op de bouw
Bouwkosten: doordachte en pure materialen en afwerkingen
Onderhoud: onderhoudsarme materiaalkeuze en vooral zorgvuldige detaillering
Schoonmaak: belangrijk voor de gebruiker en dagelijks terugkerend
Degelijkheid: levensduur, gebruiks- en belevingswaarde, onderhoudsbehoefte, geen verloedering
Gebruikswaarde: het goede gebouw voor de gebruiker, nu en tijdens een lange levensduur
Flexibiliteit: toekomstwaarde, flexibel-demontabel bouwen, heldere constructieve opzet, circulariteit, flexibel installatieprincipe kiezen.
Belevingswaarde: aandacht, waardering, minder beschadigingen, langere levensduur en meer gebruikersvreugde
projecten met extra aandacht voor duurzaamheid
WONINGBOUW
De beroemde eerste energieneutrale woonwijk van Europa van stedenbouwkundige Ashok Bhalotra. Door een combinatie van PV-panelen en windmolens. Het vele oppervlaktewater, dat een belangrijke bijdrage levert aan de woonkwaliteit, vormt een buffer voor de waterhuishouding in deze polder.
Een voorbeeldig project, energieneutraal dankzij de doordachte combinatie van zonnepanelen, warmtepomp en luchtverwarming. Dat laatste omdat snel opwarmen ideaal is voor een recreatiewoning.
Alle woningen werden n=1 (individueel door de koper te kiezen) als meerwerkoptie aangeboden in energie neutrale versie met verbeterde isolatiewaarden, een warmtepomp, lage temperatuurverwarming en genoeg PV panelen om de energiebehoefte te dekken. De twee zuidoostelijke rijenwoningen zijn daadwerkelijk Nul-op-de-meter gerealiseerd.
PARTICULIERE WONINGEN
De constructie van het dak van de uitbreiding, de overstekende luifel en de zijwangen is van Houtskeletbouw. Zodoende konden we in een beperkte dikte toch een hoge isolatiewaarde halen. Bovendien is Houtskeletbouw een heel circulaire manier van bouwen.
Een energieleverende woning met warmte-koude-opslag-in-de-bodem, een dak met fraai geïntegreerde zonnepanelen, volledige Domotica en stroomopbrengst voor de woning én de Tesla.
Een energieneutrale asymmetrische twee-onder-een-kapwoning. De dakvorm refereert aan de omliggende mansardedaken, maar om op het bovenste dak alle zonnepanelen kwijt te kunnen en op het zuiden te richten, is dit geen
Energieleverende woning, geheel zongericht ontworpen. Met zonnepanelen, zonneboiler, warmtepomp, douche-WTW, balansventilatie-WTW, groendak, wadi en natuurlijke tuin met gebiedseigen planten.
Energie-opwekkende woning.
Om voor zowel de woning als de elektrische auto alle stroom te kunnen opwekken, is voor een lessenaar-dak richting het zuiden gekozen. Dit ligt exact vol met PV panelen. Op de laagbouw staan bovendien twee zonnecollectoren die het warmwater verzorgen. De kelder herbergt de warmtepomp, met warmte-koude-opslag-in-de-bodem en het grote zonneboiler-vat.
Destijds al een van de eerste woningen waarbij duurzaamheid naast energiezuinigheid ook over circulariteit gaat. Met gemodificeerd houten dak- en gevelbekleding en een constructie in een combinatie van staal en houtbouw.
Een collectief particulier opdrachtgeverschap-project voor de meest duurzame waterwoningen wijk van Europa. Met ondermeer warmtepompen met warmtewisselaars in de bodem van waterwoning-bak en douches met volledige water-recirculatie.
Eerste prijswinnaar in ideeënprijsvraag voor duurzaam bouwen. Energieneutraal en geheel circulair. Te bouwen met gebiedseigen materialen. Zongericht ontworpen. Alle duurzaamheidsaspecten, gedefinieerd door de One Planet organisatie, zijn meegewogen en hebben een plek gekregen.
Door een prachtig groen omzoomd zonneveldje (veldje met zonnepanelen), verderop op het royale terrein, wordt ruimschoots voorzien in de energiebehoefte van zowel de woning als van de elektrische auto.
Een goed geïsoleerde energieneutrale woning met een dak vol zonnepanelen en een warmtepomp die ’s winters de woning verwarmt en ’s zomers het, eveneens goed geïsoleerde, zwembad.
Zongericht ontworpen, met circulaire materialen en energieneutraal dankzij isolatie, warmtepomp, balansventilatie en zonnepanelen.
SCHOLENBOUW
Basisschool met groengevels, gevelbeplanting, voor beschaduwing en natuurinclusiviteit. Aangesloten op het warmtenet van de naastgelegen woonwijk. Het hele dak vol zonnepanelen waardoor elektrisch energieneutraal.
Om met goede buitenzonwering toch voldoende daglicht in ieder lokaal te krijgen, hebben alle lokalen een noord-gerichte raamstrook onder het dak. Destijds door de provincie Drenthe gekozen als voorbeeldproject voor andere scholen.
De uitbreiding van deze basisschool met een verdieping is aangegrepen om ook de bestaande gevels te verduurzamen. De nieuwe zuid-gerichte lessenaarsdaken zijn volgelegd met zonnepanelen om de school zo energiezuinig mogelijk te maken.
Flexibiliteit is een van de belangrijkste duurzaamheidsmaatregelen, gebouwen houden daardoor hun waarde. Omdat in een nieuwbouwwijk eerst meer schoolgaande kinderen wonen dan later, kan dit gebouw later omgebouwd worden tot bijvoorbeeld appartementen.
Een zeer energiezuinige school door balansventilatie per lokaal, een warmtepomp en een dak vol zonnepanelen. Houtskeletbouw gevels en een staalframe combineren recyclebaarheid/circulariteit met flexibiliteit.
UTILITEITSBOUW
Sinds jaar en dag de meest duurzame bank. Alle projecten, niet alleen de nieuwbouwen maar ook de verbouwen en herinrichtingen van bestaande panden, moet aantoonbaar aan de hoogste duurzaamheidseisen voldoen. Alle projecten worden dan ook afgesloten met een BREEAM-certificering. Wij zijn een van de preferred suppliers die met hen hiervoor zorg dragen.
Destijds de meest duurzame Rabobank van Nederland. Door warmte-koude-opslag-in-de-bodem, prismatisch glas in de bovenlichten, buitenzonwering, kantelbare zonweringslamellen bij de dakopbouw en daklichten, atria voor daglicht tot in de bankhal, zonnepanelen op het dak, een klimaatplafond voor verwarming en koeling, modulaire verplaatsbare binnenwanden en uitwisselbare keramische gevelpanelen, met recyclebare materialen zoals Interface vloerbedekking en hout-aluminium-combinatie puien.
Kantoorgebouw met een zonneatrium met een groenwand en een warmte-koude-opslag warmtepomp. Energieneutraal dankzij zonnepanelen op alle daken.
Binnenkort wordt energie-label C voor kantoren verplicht. De renovatie van dit kantoor is benut om het van label F naar label A te brengen. Door onder meer isolatiemaatregelen, balansventilatie, een warmtepomp en zonnepanelen.